به گزارش اکوبان نیوز؛ در این شرایط تحمیل هر گونه هزینه مضاعف به این صنعت می‌تواند از قدرت رقابتی فولادسازان داخلی در بازار داخلی و خارجی بکاهد. شرکت فولاد مبارکه اصفهان بزرگترین تولیدکننده انواع ورق فولادی در کشور است که محصولات تولیدی این شرکت متقاضیان متعددی در بازار داخلی و صادراتی دارد. اگرچه این فولادساز ظرف سال‌های اخیر به منظور تحکیم شرایط تولید نسبت به تملک معادن سنگ‌آهن در کشور اقدام کرده است، اما عدم توسعه زیرساخت حمل و نقل باعث شده تا انتقال مواد اولیه خطوط تولید از مبدا به مقصد و در ادامه انتقال محصول تولیدی به مقصد نهایی با تحمیل هزینه گزاف، تولید در این بخش را غیررقابتی کند.  این در حالی است که اگر زیرساخت حمل ریلی و دریایی در کشور توسعه یابد حتی واردات مواد اولیه نیز به صرفه شد و قدرت مانور فولادسازان بزرگ کشور در بازارهای صادراتی نیز افزایش پیدا می‌کند.

به گزارش اکوبان‌نیوز فولاد مبارکه یکی از معدود شرکت‌های فولادسازی ایران است که زنجیره فولادسازی از معادن سنگ‌آهن تا محصول نهایی را در اختیار دارد؛ این شرکت فولادی بزرگترین تامین‌کننده انواع ورق فولادی در کشور است. ظرف سال‌های اخیر ضرورت دستیابی به منابع پایدار مواد اولیه در صنعت فولادسازی کشور باعث شد تا این شرکت به بخش ابتدایی زنجیره یعنی سرمایه‌گذاری در بخش معدن نیز ورود کند و به این ترتیب در شرایط کنونی تمامی حلقه‌های تولید فولاد از سنگ‌آهن تا محصول نهایی یعنی انواع ورق را در اختیار دارد.

عمده ذخایر معدنی سنگ‌آهن کشور در استان‌های کرمان، یزد و خراسان شمالی واقع شده است. فولاد مبارکه اصفهان نیز نسبت به تملک بخشی از معادن سنگ‌آهن سنگان واقع در خراسان شمالی اقدام کرده و بخشی از نیاز خود به مواد اولیه را از معادن این منطقه تامین می‌کند. سنگ‌آهن استخراج شده در این منطقه فرآوری و در ادامه تبدیل به گندله می‌شود. در ادامه گندله تولیدی به محل فولاد مبارکه در اصفهان منتقل شده و به مصرف حلقه‌های بعدی زنجیره تولید می‌رسد.

توسعه فولادسازی در دنیا بر مبنای تجارت مواد اولیه مصرفی در این صنعت گسترش یافته است. در حالی که بخش عمده‌ای از سنگ‌آهن دنیا در استرالیا و برزیل استخراج می‌شود، اما چین بزرگترین فولادساز دنیا است. چینی‌ها بخش عمده‌ای از مواد اولیه مصرفی در بخش فولادسازی را از طریق واردات سنگ‌آهن از استرالیا و چین تامین‌کنند. توسعه بنادر تجاری در این کشورها و افزایش طرفیت حمل دریایی در کشتی‌های فله‌بر باعث شده تا حمل مواد اولیه از نقاط دور به مقصد دارای توجیه اقتصادی باشد.

در واقع توسعه زیرساخت حمل‌ونقل شامل حمل دریایی و ریلی باعث شده تا تجارت انواع محصولات فولادی در دنیا گسترش یابد. در این شرایط عدم توسعه زیرساخت حمل‌ونقل در ایران مانعی در مسیر رقابت‌پذیری واردات و صادرات در زنجیره آهن و فولاد کشور به شمار می‌رود. درواقع هزینه بالای حمل‌ونقل داخلی باعث می‌شود تا از سودآوری فرآیندهای تولیدی در کشور کاسته شود.

حمل ریلی تجارت آهن و فولاد را به صرفه کرد

طول خطوط ریلی دنیا به بیش از یک میلیون کیلومتر رسیده که این رقم 26 برابر محیط زمین است. توسه خطوط ریلی در دنیا باعث شده تا حمل و نقل کالا در بسیاری از نقاط دنیا به صرفه باشد و با هزینه اقتصادی میسر شود. با این وجود عدم توسعه مناسب خطوط ریلی در کشور متناسب با توسعه صنعتی و عدم گسترش واگن‌های حمل صنعتی بعث شده تا هزینه حمل کالا با خط ریلی در ایران تقریبا 4 برابر متوسط جهانی باشد. در شرایطی که معادن سنگ‌آهن و واحدهای فولادی با یکدیگر فاصله قابل ملاحظه‌ای دارند، عدم توسعه خطوط ریلی هزینه بالایی را به فولادسازان برای انتقال مواد اولیه تحمیل می‌کند. این رویه شامل حال انتقال کالا به مقاصد داخلی و حتی بازارهای صادراتی نیز می‌شود.

در حالی که حمل ریلی مهم‌ترین گزینه برای انتقال به صرفه محصولات در مسیر زمینی است؛ حمل دریایی برای مناطق متصل به دریا مزتی مهم و رقابتی در انتقال کالا به شمار می‌رود. درواقع حمل دریایی و ریلی به صرفه‌ترین روش برای انتقال محصولات صنعتی هستند؛ هزینه حمل‌ونقل جهانی متناسب با پارامترهای گوناگونی نظیر تقاضا و هزینه انرژی متغیر است.

واردات مواد اولیه صرفه دارد؟

در حال حاضر تمام سنگ‌آهن مصرفی در واحدهای فولادی کشور از محل منابع داخلی تامین می‌شود؛ اما با توجه به هزینه‌های معقول حمل دریایی واردات سنگ‌آهن نیز احتمالا صرفه دارد. با توجه به عدم واردات سنگ‌آهن از کشورهای بزرگ معدنی عدد دقیقی در این خصوص قابل ارائه نیست. اما با استناد به هزینه حمل کمتر از 20 دلاری برای انتقال سنگ‌آهن از استرالیا به چین، می‌توان برآورد کرد که هزینه حمل این محصول به بنادر جنوبی ایران نیز باید در محدوده 20 دلار به ازای هر تن باشد. در این شرایط اگر فولادسازی از طریق خط ریلی به بنادر جنوبی متصل باشد، این امکان را دارد که سنگ‌آهن وارداتی را تا محل کارخانه با نرخی منطقی منتقل کرده و از مزیت واردات ماده اولیه با نرخی اقتصادی بهره‌مند شود.