به گزارش اکوبان نیوز؛ شرکت‌های فولادی ظرف سال‌های اخیر به دلیل محدودیت در تامین انرژی و کاهش اجباری تولید متحمل عدم‌النفع‌های بزرگی شده‌اند؛ فولاد مبارکه اصفهان به‌عنوان بزرگترین فولادساز کشور در سال 1401 عدم‌النفعی 20 میلیارد تومانی را شناسایی کرد. در چنین شرایطی فولادسازان بزرگ با تکیه بر توان فنی و مالی درصدد احداث نیروگاه و درواقع ورود به این بخش برآمده‌اند تا به این ترتیب با رفع این چالش، امکان استمرار تولید فراهم شود.

به گزارش اکوبان با آغاز روزهای گرم سال و افزایش مصرف برق، چالش ناترازی تولید و تقاضا برای انرژی در کشور و زیان احتمالی صنایع از قطع یا وضع محدودیت بر میزان مصرف آن مجدد مطرح شد. البته مدیران وزات نیرو وعده کاهش قطعی برق صنایع را برای سال جاری داده‌اند؛ اما واحدهای تولیدی با در نظر گرفتن تجربه سال‌های گذشته منتظر اعلام محدودیت برق با پیشروی در فصل گرما هستند. واحدهای فولادی در زمره اولین تولیدکنندگان صنعتی هستند که با افزایش تقاضای برق در کشور مشمول مدیریت مصرف می‌شوند. این رویه در سال‌های گذشته باعث عدم‌النفع این شرکت‌ها از محل کاهش اجباری تولید شده است. درواقع در شرایطی که صنایع داخلی در حال مقابله با چالش‌هایی نظیر تحریم بوده و به خوبی نیز از پس آن برآمده‌اند؛ محدودیت در تامین انرژی در زمان اوج مصرف، زیان بزرگی را از محل کاهش اجباری تولید برای صنایع فولادی کشور رقم زده است.

میزان عدم النفع شرکت فولاد مبارکه اصفهان به‌عنوان بزرگترین فولادساز کشور از محل قطع برق و گاز در سال 1401 بالغ بر 20 میلیارد تومان بود؛ اگرچه هنوز میزان دقیق عدم‌النفع این مجموعه از محل عدم تامین انرژی برای سال 1402 مشخص نشده، اما روند اعمال محدودیت در تامین انرژی این شرکت فولادی حاکی از آن است که ظرف سال گذشته نیز بزرگترین فولادساز کشور متحمل کاهش اجباری تولید قابل ملاحظه‌ای شده است.

کاهش اجباری تولید به دلیل محدودیت در تامین انرژی، به مفهوم تحمیل زیان به سهامداران از محل کاهش درآمد به دلیل افت حجم فروش است. البته تنها سهامداران شرکت‌های فولادی متضرر این رویه محدودیت در تامین انرژی نیستند؛ بدنه اقتصادی کشور با کاهش میزان تولید ناخالص داخلی و کاهش درآمدهای بخش تولید نیز متضرر این رویه خواهد شد.

ارزش افزوده صنعت فولاد برای کشور بالغ بر 20 میلیارد تومان است؛ در چنین شرایطی ممانعت از استمرار تولید با قطع انرژی، تحمیل زیان به صنعتی اثرگذار در روند توسعه اقتصادی کشور است.

ناترازی انرژی ارتباطی با صنایع ندارد

اگرچه در صورت بروز کسری در حوزه انرژی، سیسات‌گذار در گام ابتدایی به سراغ اعمال محدودیت بر صنایع کشور می‌رود، اما لازم به ذکر است که صنایع مقصر وضعیت کنونی یعنی ناترازی در حوزه انرژی در کشور نیستند. توسعه صنعتی در کشور مطابق اهداف توسعه‌ای در سند چشم‌انداز اجرایی شده است. هدف‌گذاری ظرفیت‌سازی 55 میلیون تنی در بخش فولاد در افق 1404 از جمله سیاست‌های توسعه صنعتی کشور است. این در حالی است که توسعه صنعت نیروگاهی مطابق با توسعه صنعتی و رشد جمعیت رقم نخورده و این موضوع امروز بحران‌ساز شده است. البته سهم صنعت فولاد در مصرف انرژی برق در روز کمتر از 8 درصد است و در مصرف گاز طبیعی کمتر از 5 درصد است. در چنین شرایط نمی‌تواند ناترازی در زمینه انرژی را به فعالیت واحدهای فولادی ارتباط دارد. در عین حال تحمیلی توقف تولید به بخش فولاد در زمان اوج مصرف، قطعا نادرست است؛ اجرای آن به کاهش تولید، افت درآمد، کاهش سودآوری و در نهایت افت سود انباشته که لازمه سرمایه‌گذاری جدید است، منجر می‌شود. به این ترتیب سیاست قطع برق واحدهای تولید مانعی در مقابل رشد تولید ناخالص داخلی و افزایش سرمایه‌گذاری در واحدهای جدید اقتصادی و تولیدی است. این سیاست با ضربه به بدنه تولیدی، بر موج بیکاری در کشور می‌افزاید، از میزان صادرات کاسته و افت درآمدهای صادراتی کشور را نیز درپی دارد.

وعده کاهش قطعی برق صحت دارد؟

به گزارش اکوبان در شرایطی که صنایع کشور واهمه آغاز اعمال محدودیت در مصرف برق را دارند؛ مسئولان وزارت نیرو وعده کاهش میزان محدودیت انرژی صنایع در سال جاری را می‌دهند. البته ظرف 2 سال اخیر اعمال محدودیت در تامین برق صنایع نظامند شده و به این ترتیب فولادی‌ها مشمول قطع یکباره برق و نتیاج منفی آن نمی‌شوند، اما به هر ترتیب عدم النفع فولادی‌ها از محل کاهش اجباری تولید، بخشی از این صنعت مادر را متضرر کرده است.

بر اساس ماده ۴ قانون مانع‌زدایی صنعت برق، صنایع انرژی‌بر کشور مکلف به احداث ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه شدند؛ صنایع بزرگ کشور نظیر فولادی‌ها در راستای اجرایی کردن این مصوبه قانونی به احداث نیروگاه برق روی آورده‌اند. تاکنون 1600 مگاوات نیروگاه برق صنایع کشور وارد مدار شده که بخشی از آن به مصرف صنایع رسیده و بخشی از چالش صنایع در زمینه انرژی را مرتفع می‌کند.

به این ترتیب باید اذعان کرد که بخشی از کاهش قطعی برق صنایع نتیجه سرمایه‌گذاری پیشین این بخش در صنعت نیروگاهی کشور رقم خورده و صنایع همچنان درصدد رفع چالش کمبود زیرساخت انرژی در کشور هستند.

ورود صنایع به حوزه نیروگاه به سود اقتصاد کشور

سرمایه‌گذاری شرکت‌های صنعتی در حوزه نیروگاهی از سویی باعث می‌شود تا انرژی این صنایع در زمان اوج مصرف فصلی در کشور قطع نشود و از سوی دیگر نیاز آن‌ها به ظرفیت‌های فعال موجود در این بخش کاهش یافته و این موضوع از فشار بر سایر مشترکین برای کاهش اجباری مصرف می‌کاهد.

اگرچه ظرف سال‌های اخیر صنایع بزرگ نظیر معدنی‌ها و فولادی‌ها به حوزه تامین زیرساخت انرژی ورود کرده‌اند، اما ذکر این نکته نیز ضروری است که تمامی صنایع از امکان مالی و فنی لازم برای حضور در این بخش برخوردار نبوده و در عین حال ورود صنایع بزرگ به این بخش نیز اقدامی فراساختاری برای آن‌ها تلقی می‌شود.

ورود صنایعی نظیر فولادسازان به حوزه احداث زیرساخت نیروگاهی به مفهوم تعهد آن‌ها در تامین زیرساخت نیست. دولت متولی تامین زیرساخت در کشور است، اما عدم توان کافی دولت در تامین زیرساخت و سرمایه‌گذاری ناکافی بخش خصوصی در حوزه صنعت نیروگاهی باعث شده تا برخی صنایع به فکر راه‌حل باشند و با ورود به حوزه صنعت نیروگاهی در صدد کاهش معضل برآیند.

شرکت فولاد مبارکه اصفهان از جمله صنایعی است که با توجه به برخورداری از توان مالی و علمی و همچنین دغدغه استمرار تولید؛ ظرف سال‌های اخیر نسبت به سرمایه‌گذاری در حوزه نیروگاهی اقدام کرده است. سرمایه‌گذاری این شرکت در حوزه نیروگاهی به 2 بخش تجدیدپذیر و غیرتجدیدپذیر تقسیم می‌شود.

شرکت فولاد مبارکه اصفهان نیروگاه خورشیدی به ظرفیت 600 مگاوات در زمینی به مساحت 2 هکتار احداث کرده است؛ این در حالی است که مجموع ظرفیت تولید انرژی خورشیدی در کشور ۴۵۰ مگاوات است. این سرمایه‌گذاری علاوه بر تامین بخشی از نیاز این شرکت فولادی به انرژی گامی مهم در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای نیز خواهد بود.

در عین حال فولاد مبارکه احداث پروژه بزرگ نیروگاه سیکل ترکیبی را نیز در دست اجرا دارد. این نیروگاه سیکل ترکیبی با ظرفیت ۹۱۴ مگاوات در 3 فاز به بهره‌برداری می‌رسد، فاز اول و دوم آن در سال جاری به بهره‌برداری خواهد رسید و در مدار تولید قرار خواهد گرفت. با آغاز به کار فاز اول و دوم، فولاد مبارکه این امکان را دارد که 10 تا 15 درصد نیاز خود به برق در فصل تابستان را از محل این نیروگاه تامین کند. تا سال 1404 فاز سوم این نیروگاه نیز وارد مدار تولید خواهد شد و در نهایت 750 مگاوات انرژی مورد نیاز شرکت از محل این نیروگاه تامین می‌شود.