باغستانی می گوید: در ایران به دلیل تفاوتهای زمانی و مکانی در سیستم توزیع و بازاررسانی مواد غذایی و تغییر در عرضه و تقاضا در اعیاد و مراسم مذهبی، آمار دقیقی از ضایعات و تلفات ماد غذایی نداریم. البته تصور میکنیم، باتوجه به افزایش قیمت غذا و تورم مواد غذایی و آشامیدنی در ایران، ضایعات کاهش یافته است.
البته روزنامه همدلی در گزارشی که سال گذشته منتشر کرده بود، نوشته بود از حدود ۱۲۷ میلیون تن انواع مختلف محصولات کشاورزی که در کشور تولید میشود؛ در حدود ۳۵ الی ۴۰ در صد در مراحل مختلفی نظیر برداشت، حمل، انبارداری و مصرف نابود و دورریز میشود که تقریباً معادل ۵۲ میلیون تُن از محصولات تولیدی است. براساس برآوردها، این میزان تلفات تنها میتواند تامین کننده غذای سالیانه در حدود ۱۵ میلیون نفر باشد.
درضمن بر اساس گزارش سازمان خواروبار جهانی (فائو)، آبی معادل ۱۱ میلیارد متر مکعب در سال از طریق ضایعات محصولات کشاورزی در ایران تلف میشود.
اتاق بازرگانی هم سه سال پیش در گزارشی اعلام کرد که ضایعات غذا در ایران ٩,٣میلیارد مترمکعب آب مصرف میکند که این رقم تقریبا معادل آب مصرفی ایران در بخش خانگی و صنعت است.
در واقع آب تلف شده ناشی از ضایعات و دور ریز محصولات کشاورزی در کشور معادل 20درصد از حجم تقریبی تمام سدهای کشور است. همچنین این حجم آب معادل حجم آب شرب مورد نیاز کل جمعیت ۸۵ میلیونی کشور در سال است.
حال در جدیدترین اظهارات می بینیم که میزان هدر رفت آب بیش از آنچه تاکنون گفته شده است. اخیرا مهدی افشاری، کارشناس ارشد اقتصادی اعلام کرده که در حاضر در بیشتر استانهای کشور بیش از ۵۰ درصد محصولات کشاورزی تبدیل به ضایعات میشود.
او در یک برنامه تلویزیونی عوامل مهم تبدیل شدن محصولات کشاورزی به ضایعات را عدم آگاهی کشاورزان، نبود الگوی کشت مناسب، استفاده از کودها و سموم شیمیایی نامناسب، نگهداری و انبار کردن غیر اصولی محصولات کشاورزی، فرسایش ماشین آلات و ادوات کشاورزی خواند.
تلفات غذا در جهان
اما میزان ضایعات غذا در جهان چقدر است؟ طبق دادههای سازمان خواربار و کشاورزی (فائو) در سال 2021، اگرچه دور ریز غذا در جهان کاهشی است؛ اما هنوز سالانه 540 میلیون تن غذا توسط خانوارها در جهان تبدیل به ضایعات میشود. در واقع 60 درصد از محصولات غذایی در مقیاس جهانی توسط خانوارها ضایع میشود.
طبق برآوردهای انجام شده، سالانه ۱۷ تا ۲۵ درصد از غذای جهان معادل حدود ۹۰۰ میلیون تن دچار ضایعات شده و از بین میرود.
دور ریز 540 میلیون تن غذا در جهان توسط خانوارها
البته برخی گزارش ها هم نشان میدهد، میانگین تلفات و ضایعات مواد غذایی سالانه در سراسر جهان حدود ثلث غذای دنیا است که میزان آن از لحاظ وزنی حدود یک میلیارد و ۳۰۰ هزار تن و از لحاظ ارزش دلاری آن حدود یک هزار میلیارد دلار است. روزنامه دنیای اقتصادی چند ماه پیش نوشت، این ضایعات در بخشهای مختلف شامل ۴۵ درصد از کل میوهها و سبزیجات،۳۵ درصد از کل ماهی و غذاهای دریایی، ۳۰ درصد از تمام غلات، ۲۰ درصد کل محصولات لبنی و ۲۰ درصد گوشت و مرغ است.